Excel, iş dünyasında ve günlük hayatta en sık kullanılan yazılım programlarından biridir. Geniş özellikleri sayesinde verilerin düzenlenmesi, analiz edilmesi ve görselleştirilmesi için çeşitli araçlar sunar. Excel'in gerçek potansiyelini ortaya çıkarmak için bazı temel ve ileri düzey formülleri bilmek gerekebilir. Ancak, bu formülleri öğrenmek, özellikle yeni başlayan kullanıcılar için biraz zorlayıcı olabilir.

Bu blog yazısında, yeni başlayanların kesinlikle bilmesi gereken 10 en önemli formülü ve bu formüllerin nasıl kullanılacağını inceleyeceğiz. Aynı zamanda bu formüllerin iş hayatında nasıl kullanıldığını da dikkatli şekilde anlatacağız.

Lafı uzatmadan, hemen başlayalım!

Excel Formüllerine Genel Bakış

Formüllere geçmeden önce ilk olarak Excel formüllerinin ne demek olduğunu öğrenmekle başlayalım. Excel formülleri, belirli hesaplamaları ve işlemleri gerçekleştirmek için kullanılan matematiksel ifadeler ve fonksiyonlardır.

Formüller, Excel üzerinde bulunan hücrelere yazılırlar. Formüller, Excel'deki hücrelere yazılır ve bu sayede verilerin toplanması, ortalamasının alınması, belirlenen koşullara göre sayılması gibi işlemler otomatik hale getirilir. Bu formüller sayesinde kullanıcılar, veri üzerinde karmaşık analizler yaparken hem zaman hem de emek tasarrufu sağlarlar.

Excel Formülleri Nasıl Çalışır?

Excel formülleri, "=" işareti ile başlar ve ardından belirli bir fonksiyon adı veya matematiksel işlem gelir. Örneğin, "=SUM(A1:A10)" formülü, A1'den A10'a kadar olan hücrelerin toplamını hesaplar.

Formüller, hücre referanslarını kullanarak dinamik olarak güncellendikleri için, her hangi bir veri değişikliğinde sonuçlar otomatik olarak güncellenirler.

İş Hayatında En Sık Kullanılan Excel Formülleri

Excel, günlük hayatta kullanımının yanı sıra, iş dünyasında neredeyse her sektörde oldukça sık kullanılmaktadır. Veri analizleri ve raporlamalar için kullanılan temel ve ileri düzey Excel formülleri vardır.

Bu formüller bilmek, veri setlerini anlamak, karar verme süreçlerini hızlandırmak ve desteklemek için oldukça kritik öneme sahiptirler.

Aşağıda ki listede, iş hayatında sıkça kullanılan Excel formüllerinden bazılarına ulaşabilirsiniz:

1. Toplama (SUM): Belirli bir hücre aralığındaki sayıları toplar. Fnansal analizler, bütçe hazırlama ve envanter takibi gibi işlemler için oldukça kullanışlıdır.
   
   
2. Ortalama (AVERAGE): Belirli bir hücre aralığındaki sayıların ortalamasını hesaplar. Performans değerlendirmeleri, satış analizleri ve kalite kontrol süreçlerinde kullanılabilir.
   
   
3. Düşeyara (VLOOKUP): Belirli bir değeri arar ve bu değere karşılık gelen bilgiyi getirir. Büyük veri setlerinde hızlı ve etkili aramalar yapılmasını sağlar.
   
   
4. Eğer (IF): Belirli bir koşula göre farklı değerler döndürür. Bu formül, karar verme süreçlerinde ve veri doğrulama işlemlerinde kullanılır.
   
   
5. Koşullu Biçimlendirme (CONDITIONAL FORMATTING): Belirli koşullara göre hücrelerin biçimlendirilmesini sağlar. Verilerin daha kolay analiz etmenize ve kritik bilgilerin hızla tespit etmenize yardımcı olur.

Temel Excel Formülleri

Aşağıda bulunan Excel formülleri, programa yeni başlayan kullanıcıların kolaylıkla öğrenip hızlı bir şekilde kullanmaya başlayabileceği temel işlevlerdir. Bu formüller, çeşitli iş ve veri analiz ihtiyaçlarınızı karşılamak için oldukça yararlıdır.

1. Toplama (SUM):

Toplama formülü, bilinmesi gereken en temel formüllerden bir tanesidir ve kullanımı oldukça basittir. Belirli bir aralıktaki hücrelerin toplamını hesaplamak için kullanılır.

Örneğin, "=SUM(A1)" formülü, A1'den A10'a kadar olan hücrelerin toplamını verir. Bu formül, özellikle finansal analizlerde, bütçe hazırlamada ve envanter takibinde sıklıkla kullanılmaktadır.

Nasıl Kullanılır?

Toplamını Almak İstediğiniz Hücreleri Seçin:

• Toplamak istediğiniz hücrelerin bulunduğu aralığı belirleyin (örneğin A1'den A10'a kadar).

2. Ortalama (AVERAGE):

Ortalama formülü, belirli bir aralıktaki hücrelerin ortalamasını hesaplamaya yardımcı olan formüldür. Örneğin, "=AVERAGE(A1)" formülü, A1'den A10'a kadar olan hücrelerin ortalamasını bulur.

Performans değerlendirmeleri, satış analizleri ve kalite kontrol süreçlerinde oldukça sık kullanılmaktadır.

Nasıl Kullanılır?

Formül Çubuğuna Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=SUM(A1)" yazın. Alternatif olarak, "Formüller" sekmesinden "Otomatik Toplam" seçeneğini de kullanabilirsiniz.

3. En Küçük ve En Büyük Değerleri Bulma (MIN ve MAX)

MIN ve MAX formülleri, belirli bir aralıktaki en küçük ve en büyük değerleri bulmak için kullanılmaktadır. Örneğin, "=MIN(A1)" formülü A1'den A10'a kadar olan hücrelerin en küçük değerini, "=MAX(A1)" formülü ise en büyük değerini bulur.

Bu formüller, veri analizlerinde ekstrem değerlerin tespiti için idealdirler. Bir ürünün en düşük ve en yüsek satış fiyatlarını belirlemek veya bir sınıftaki öğrencilerin en yüsek ve en düşük sınav notlarını bulmak için kullanılabilirler.

Nasıl Kullanılır?

En Küçük veya En Büyük Değeri Bulmak İstediğiniz Hücreleri Seçin:

• En küçük veya en büyük değeri bulmak istediğiniz hücrelerin bulunduğu aralığı belirleyin (örneğin A1'den A10'a kadar).

Formül Çubuğuna Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna en küçük değer için "=MIN(A1
  )" veya en büyük değer için "=MAX(A1)" yazın.

Enter Tuşuna Basın:

• Formülü yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. Bu, belirttiğiniz aralıktaki en küçük veya en büyük değeri hesaplar ve sonucu seçtiğiniz hücrede görüntüler.

4. Sayma (COUNT)

Sayma formülü, belirli bir aralıktaki hücrelerde bulunan sayıların kaç tane olduğunu sayar. Örneğin, "=COUNT(A1)" formülü, A1'den A10'a kadar olan hücrelerdeki sayıların sayısını verir.

Envanter sayımı, katılım takibi ve veri temizleme işlemlerinde kullanılır.

Nasıl Kullanılır?

Sayılarını Saymak İstediğiniz Hücreleri Seçin:

• Sayılarını saymak istediğiniz hücrelerin bulunduğu aralığı belirleyin (örneğin A1'den A10'a kadar).

Formül Çubuğuna Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=COUNT(A1)" yazın.

Enter Tuşuna Basın:

• Formülü yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. Bu, belirttiğiniz aralıktaki hücrelerdeki sayıların sayısını hesaplar ve sonucu seçtiğiniz hücrede görüntüler.

5. Koşullu Sayma (COUNTIF)

Koşullu sayma, belirli bir koşulu sağlayan hücrelerin sayısını hesaplamanızda yardımcı olur. Örneğin, "=COUNTIF(A1,">5")" formülü, A1'den A10'a kadar olan hücrelerde 5'ten büyük olan sayıların sayısını bulur.

Bu formülü, satış hedeflerini kontrol ederken, kalite kontrol ve veri analizleri yaparken kullanabilirsiniz.

Nasıl Kullanılır?

Koşullu Sayma Yapmak İstediğiniz Hücreleri Seçin:

• Koşullu sayma yapmak istediğiniz hücrelerin bulunduğu aralığı belirleyin (örneğin A1'den A10'a kadar).

Formül Çubuğuna Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=COUNTIF(A1,">5")" yazın. Buradaki ">5", belirlediğiniz koşulu temsil eder.

6. Koşullu Toplama (SUMIF)

Bu formül, belirli bir koşulu sağlayan hücrelerin toplamını hesaplar. Örneğin, "=SUMIF(A1:A10,">5")" formülü, A1'den A10'a kadar olan hücrelerde 5'ten büyük olan sayıların toplamını verir.

Bu formül, bütçe analizi, performans değerlendirmeleri ve finansal raporlama için oldukça idealdir.

Nasıl Kullanılır?

Koşullu Toplama Yapmak İstediğiniz Hücreleri Seçin:

• Koşullu toplama yapmak istediğiniz hücrelerin bulunduğu aralığı belirleyin (örneğin A1'den A10'a kadar).

Formül Çubuğuna Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=SUMIF(A1,">5")" yazın. Buradaki ">5", belirlediğiniz koşulu temsil eder.

Enter Tuşuna Basın:

• Formülü yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. Bu, belirttiğiniz aralıktaki hücrelerde, belirttiğiniz koşulu sağlayan sayıların toplamını hesaplar ve sonucu seçtiğiniz hücrede görüntüler.

İleri Düzey Excel Formülleri

İleri düzey Excel formülleri, Excel’i yeni kullanmaya başlayan kullanıcılar için ilk başta biraz göz korkutucu olsada, kesinlikle öğrenilmesi gereken önemli formüller arasındadırlar.

1. Düşeyara (VLOOKUP)

Düşeyara formülü, bir tablodaki belirli bir değeri arar ve bu değere karşılık gelen bilgiyi getirir. Örneğin, "=VLOOKUP(B2,A1:C10,3,FALSE)" formülü, B2 hücresindeki değeri A1:C10 aralığında arar ve 3. sütundaki karşılık gelen değeri getirir sizin önünüze getirir..

Özellikle büyük veri setlerinde hızlı ve etkili aramalar yapmak için kullanılır.

Nasıl Kullanılır?

Veri Tablosunu Hazırlayın:

• Arama yapmak istediğiniz veri tablosunu belirleyin (örneğin, A1
  aralığı).

Arama Değerini Seçin:

• Aramak istediğiniz değerin bulunduğu hücreyi seçin (örneğin, B2).

Formülü Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=VLOOKUP(B2,A1
  ,3,FALSE)" yazın. Buradaki "3", sonuç almak istediğiniz sütun numarasını ifade eder. "FALSE" ise tam eşleşme gerektiğini belirtir.

Enter Tuşuna Basın:

• Formülü yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. Bu, belirtilen aralıktaki değeri arar ve karşılık gelen sütundaki değeri getirir.

2. Eğer (IF)

Eğer formülü, belirli bir koşula göre farklı değerler döndürür. Örneğin, "=IF(A1>10,"Büyük","Küçük")" formülü, A1 hücresindeki değer 10'dan büyükse "Büyük", değilse "Küçük" değerini döndürür. Bu formül, karar verme süreçlerinde ve veri doğrulama işlemlerinde kullanılır.

Nasıl Kullanılır?

Koşul Belirleyin:

• Kontrol etmek istediğiniz koşulu belirleyin (örneğin, A1 hücresindeki değerin 10'dan büyük olup olmadığı).

Formülü Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=IF(A1>10,"Büyük","Küçük")" yazın.

Enter Tuşuna Basın:

• Formülü yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. Bu, belirtilen koşula göre sonucu döndürür ve seçilen hücrede görüntüler.

3. Koşullu Biçimlendirme (CONDITIONAL FORMATTING)

Bu formül, belirli koşullara göre hücreleri biçimlendirmenizi sağlar. Belirlenen her hangi bir sayıdan büyük değerler kırmızı renk ile vurgulansın bir koşullu biçimlendirme örneğidir.

Bu sayede, verileri daha kolay analiz edebilir ve kritik bilgileri hızlıca tespit edebilirsiniz.

Nasıl Kullanılır?

Hücreleri Seçin:

• Biçimlendirme uygulamak istediğiniz hücre aralığını seçin.

Koşullu Biçimlendirme Seçeneğine Gidin:

• Üst menüden "Ana Sayfa" sekmesine gidin ve "Koşullu Biçimlendirme" seçeneğine tıklayın.

Yeni Kural Ekle:

• "Yeni Kural" seçeneğini seçin ve uygulanacak koşulu belirtin (örneğin, "Hücre Değeri 10'dan Büyük").

Biçimlendirmeyi Ayarlayın:

• Koşulu sağladığında hücrelerin nasıl biçimlendirileceğini seçin (örneğin, hücre arka planını kırmızı yapın).

Tamam'a Tıklayın:

• Tüm ayarları yaptıktan sonra "Tamam" tuşuna basarak kuralı uygulayın.

4. İç İçe Eğer (Nested IF)

İç içe Eğer formülü, birden fazla koşulun kontrol edilmesi gerektiğinde kullanılır. Örneğin, "=IF(A1>10,"Büyük",IF(A1<5,"Küçük","Orta"))" formülü, A1 hücresindeki değere göre üç farklı sonucu döndürebilir.

Karmaşık karar verme süreçlerini kolaylaştırma konusunda kullanışlıdır.

Nasıl Kullanılır?

Birden Fazla Koşul Belirleyin:

• Kontrol etmek istediğiniz birden fazla koşulu belirleyin (örneğin, A1 hücresindeki değerin 10'dan büyük, 5'ten küçük olup olmadığı).

Formülü Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=IF(A1>10,"Büyük",IF(A1<5,"Küçük","Orta"))" yazın.

Enter Tuşuna Basın:

• Formülü yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. Bu, belirtilen koşullara göre sonucu döndürür ve seçilen hücrede görüntüler.

5. Düşey ve Yatay Ara (VLOOKUP ve HLOOKUP)

Düşey ve yatay ara formülleri, bir tablodaki belirli değerleri aramak ve getirmek için kullanılır. VLOOKUP dikey aramalar için, HLOOKUP ise yatay aramalar için kullanılır. Bu formüller, veri tabanlarıyla çalışırken son derece kullanışlıdır.

Nasıl Kullanılır?

Veri Tablosunu Hazırlayın:

• Arama yapmak istediğiniz veri tablosunu belirleyin (örneğin, A1 aralığı).

Arama Değerini Seçin:

• Aramak istediğiniz değerin bulunduğu hücreyi seçin (örneğin, B2).

Formülü Yazın:

• Bir hücreyi seçin ve formül çubuğuna "=VLOOKUP(B2,A1,3,FALSE)" yazın.

Enter Tuşuna Basın:

• Formülü yazdıktan sonra Enter tuşuna basın. Bu, belirtilen aralıktaki değeri arar ve karşılık gelen sütundaki değeri getirir.

Pratik İpuçları ve Püf Noktaları:

Bu formülleri kullanırken size zaman kazadıracak ve verimliliğinizi arttıracak bazı pratik ipuçları ve püf noktaları aşağıda bulabilirsiniz:

1. Kısayol tuşlarını kullanın: Excel'de işlemleri hızlandırmak için kısayol tuşlarını öğrenin. Örneğin, Ctrl+C (kopyala), Ctrl+V (yapıştır), Ctrl+Z (geri al).
   
   
2. Formül çubuğunu kullanın: Karmaşık formülleri yazarken formül çubuğunu kullanarak hatalardan kaçının.
   
   
3. Hücre adlarını kullanın: Hücreleri adlandırarak formülleri daha okunabilir hale getirin. Bu, özellikle büyük veri setlerinde formüllerin takibini kolaylaştırır.
   
   
4. Veri doğrulama: Veri girişlerini doğrulamak için veri doğrulama araçlarını kullanın. Bu, hatalı veri girişlerini önlemeye yardımcı olur.
   
   
5. Pivot tablolar: Büyük veri setlerini analiz etmek için pivot tabloları kullanın. Pivot tablolar, verileri hızlı ve etkili bir şekilde özetlemenizi sağlar.

Sonuç

Excel, doğru kullanıldığında iş hayatında büyük kolaylıklar sağlayan güçlü bir araçtır. Temel ve ileri düzey formüllerini öğrenerek, veri analizi ve raporlama süreçlerini daha verimli hale getirebilirsiniz.